Norm Enerji - Ekonomik toparlanma, yatırımlar ile istihdam alanları ...

İş Dünyası, ekonomik toparlanma konusunda hem fikir …

İş dünyasının büyük bölümü dünyayı derinden sarsan küresel mali krize rağmen Türkiye nin toparlanma sürecine girdiği ve yatırım ile istihdam alanlarını genişlettiği konusunda görüş birliğine vardı.

Zaman ın tertip ettiği ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek in katıldığı Sektör Buluşması nda iş dünyası dünyayı derinden sarsan ekonomik krizi ve sonrasını mercek altına aldı. Geniş katılımlı toplantıda sorunlarını dile getiren sektör temsilcileri, Türkiye nin krizi en az etkiyle atlattığı ve göstergelerin iyiye gittiği hususunda görüş birliğine vardı. İktidara da yatırım alanlarını genişletici vergi indirimlerine gitmesi tavsiyesinde bulundu.

Toplantıda iş adamları ve yöneticiler tarafından dillendirilen görüş ve öneriler şöyle :

Süreyya Ciliv (Turkcell CeO su):

"2009 da dünyada 30 milyondan fazla kişi işini kaybetti. Bu açığın kapatılması için uygun yatırım alanlarının oluşması gerekiyor. Türkiye nin eğitimli ve genç demografik yapısı ülke için ciddi bir potansiyel. Türkiye nin kalkınması için ekonomik kalkınma gerekiyor. Ekonomik kalkınma da serbest reel iş dünyasının kalkınması demek. Türkiye nin dünya pazarlarında rekabet eden şirketlere ihtiyacı var. Bu şirketlerin sayısını artırmalıyız. Ülkemizi dünyanın en kolay iş yapılabilen merkezlerinden biri haline getirebiliriz. Bunları hayata geçirebilirsek potansiyelimizi gerçekleştirme fırsatı yakalayabiliriz. Önümüzde sıkıntılı günler var ancak ciddi fırsatları da görmek gerekiyor. Bu fırsatları değerlendirmek de Türkiye nin güzel insanlarına kaldı."

Sani Şener (TAV Yönetim Kurulu Başkanı):

"Havalimanları şehirlerin giriş kapısı olduğu için buralarda birtakım ölçümler yapılabilir. Krizin olduğu dönemde dünyada yolcu sayısı yüzde 7, Avrupa da yüzde 5 düşerken, Türkiye de bu oran yüzde 6 artış gösterdi. Avrupa da uçakların dolu olduğu yerlerde ekonomik canlılık oluyor. Geçen yıla oranla bu yılın ocak ayında dış hatlarda artışlar var. Yani yabancılar ülkemize gelmeye başladı. Atatürk Havalimanı canlanmaya başladı. Bu da önemli bir gösterge. Türk yatırımcıları Osmanlı nın ulaştığı birçok yerde bu mirastan faydalanarak yatırımlarını artırıyor."

Ali Ağaoğlu (Ağaoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı):

"Bir işadamı olarak Türkiye nin dinamizmine ve ekonomisine olan inancımı her zaman sürdürdüm. Doğru işin yapılması için uygun yer önemli. 2001 krizinde bu düşüncelerimi hayata geçirdim. Krizin onuncu ayında proje yapmıştık. Oturup ağlarsak krizin tetikçisi oluruz. Ben bu dönemde beş projeyi hayata geçirdim. Faizler yüzde 150 seviyelerindeydi. 2009 krizi Türkiye için bir fırsat. Krizin ilk döneminde devletin faiz artırımları piyasadaki para dolaşımını olumsuz etkiledi. Krizin tam ortasında bin 200 dairelik bir proje başlattık. Bir hafta içerisinde satışı gerçekleştirdik. O Türkiye deki kriz psikolojisinin kırılışıydı. Biz kriz var diye ağlamayıp sadece işimizi yaptık. İnşaat sektörünün devletçe teşvik edilmesi gerekiyor. Yüksek vergi ve bürokrasi problemlerinin aşılması konusunda Bakan Şimşek ten yardım istiyoruz".

Siyasi anlamda istikrarlı bir tavrın ortaya konulmasından, iktidar eliyle rekabetçi yatırım alanlarının oluşturulmasını isteyen sektör temsilcileri de genç nüfusun istihdam oranının arttırılmasını önerdi.

Muharrem Yılmaz (SÜTAŞ Yönetim Kurulu Başkanı):

"Temel madde ürettiğimiz için dalgalanmaları daha az hissettik. Vatandaşlar gıda taleplerini bu dönemde yeniden gözden geçirdi. Tarım sektörü Türkiye için önemli bir şans. Tarım, sonsuz doğal kaynaklardan girdisini olan bir alan... Toprak, güneş ve su. Petrol biter bunlar bitmez. Çok yüksek bir katma değer var. Bu alandaki fırsatlar, servet oluşturmak isteyenler için önemli imkânlar barındırıyor. Bu alanda yapılacak düzenlemeler çok önemli. Çünkü burada binlerce kişiye istihdam sağlanıyor. Tarımın verimli çalışmasını temin edebilirsek Türkiye nin zenginleşmesine, gelirin adil dağıtımına büyük katkı sağlarız. Tarım sektöründe çalışanlar için en önemli handikap geleceği görememek. Zavallı üretici istikrarı görmeden nasıl yatırım yapabilir?"

Muzaffer Çilek (Çilek Mobilya Genel Müdürü):

"2009 yılında mobilya ve beyaz eşya başta olmak üzere bazı sektörlere gelen KDV ve ÖTV indirimi sektöre canlılık getirdi. Bu teşviklerle sezonu iyi kapattık. Türkiye nin coğrafi yapısı komşu ülkelerle ticarete çok müsait. Türk markalarına olan teveccühler artıyor. Bunların tanıtılması için fuarlar çok önemli. Almanya örneğinde olduğu gibi, ürünlerimizi tanıtım yoluyla pazarlamak zorundayız. Türkiye nin bir an önce fuarcılığa önem vermesi gerekiyor. Fuar girişimleriyle sadece markaların tanıtımı değil, turizm sektörüne de ek girdiler sağlanabilir. "

Mehmet Büyükekşi (Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı):

"Dünya ticareti kriz döneminde 16 trilyon dolardan 12 trilyon dolara düştü. Bu düşüş Türkiye nin ihracatını da olumsuz etkiledi. Bu yıl ise dünya ticaret beklentisi 13 trilyon dolar. Türkiye nin 2010 ihracat hedefi 111 milyar dolar. Türkiye nin büyümesinin motoru ihracat. Geçen 7 yıldaki büyümenin motoru ihracat oldu. Cumhuriyet in 100. yılı için 500 milyar dolarlık hedef belirledik. TİM olarak çalışma yapıyoruz ve mart ayında bitireceğiz. Bu miktara ulaşmak için yol haritası hazırlıyoruz. Dünya ticaret pastasından aldığımız payı binde 8 den yüzde 1,5 a çıkarmayı hedefliyoruz. Türkiye nin IMF ile anlaşmasına kesinlikle sıcak bakmıyoruz. Bizim IMF ve Merkez Bankası ile herhangi bir sorunumuz yok. Biz sadece rekabetçi ve istikrarlı bir kur istiyoruz. Geçtiğimiz yedi yılda Merkez Bankası nın uyguladığı yüksek faiz-düşük kurun, ihracatçıları kârlılık açısından olumsuz etkilediği ortada. İhracatın yüzde 1 inin ihracata destek olarak ayrılmasını talep ediyoruz. Ayrıca, Eximbank ın ihracatçıya uyguladığı politikaları gözden geçirmesi gerekiyor. "

Hazım Sesli (TÜGİK Yüksek İstişare Konseyi BAŞKANI):

"Türkiye artık krizden çıktı. Organize sanayi bölgeleri rakamlarına göre Uşak, Kayseri ve Bursa gibi illerdeki rakamlar kriz öncesini geçti. Uşak ta Şubat 2008 de doğalgaz tüketimi 2 bin 500 metreküpe düşerken, son verilere göre bu rakam 5 bin metreküpü aştı. Sektörlerdeki hareketlilik istihdama da yansıdı. Kriz öncesinde 7 bin 200 çalışan sayısı şimdi 7 bin 500 ü geçti. Teşvikin uzatılması da canlılığı artırdı. Doğalgaza zam yapılmaması adına hükümete teşekkür ediyoruz. Bundan sonra da zam yapılmaması gerektiğini düşünüyorum. Türkiye genelinde asgari ücretin doğu illerinde kaldırılması, Doğu ya yatırımın daha hızlı gitmesini sağlayacaktır. Birçok yatırımcımız Mısır a gidiyor doğalgaz ve elektrikteki fiyatlar sebebiyle. Doğu daki asgari ücretin üzerindeki vergi azalırsa yatırım yurtdışına kaçmaz."

Özlem Fidancı (Philips Türkiye Genel Müdürü):

"Son dönemde okuduğum birçok gelecek tahmininde Türkiye nin büyük bir güç olacağı belirtiliyordu. Daha fazla yabancı yatırımcının Türkiye ye çekilmesi için cazip şartların oluşturulması gerekiyor. Bunun sağlanması halinde 2010 da yabancı yatırım artabilir. Genç nüfus çok önemli. Bunlara yönelik istihdam alanı oluşturmalıyız. Bu ise yabancı sermayeli şirketlerin yatırımıyla çözüm bulabilecek bir konu. Daha kalıcı yatırımın mümkün olacağı bir ekonomi arzusu içerisindeyiz."

İş adamları, iktidardan sektörlerin yükü haline gelen vergi konusunda indirime gidilmesini istiyor.

Mustafa Bayraktar (Bayraktar Holding Yönetim Kurulu Başkanı):

"Ülke nüfusunun büyük çoğunluğunu gençler oluşturuyor. Bunun için yeni istihdam alanları oluşturulmalı. Ekonomik açıdan mutlu olmayan bir toplum sosyal açıdan mutlu olamaz. İstihdamın üzerindeki yüklerin azaltılması konusunda Maliye Bakanlığı ndan destek istiyoruz. Hükümet cesaretli ve kalıcı önlemlerle sektörlere yeni bir canlılık kazandırabilir. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) indirimi altı ay sürse de otomotiv satışlarını bir ayda 55-60 bine yükseltti. Gayrimenkuldeki talebi anlatmaya gerek yok. Kalıcı düzenlemeler yapılırsa istihdama büyük katkısı olur ve refah seviyemiz de ileriye taşınır. "

Engin Yeşil (Yeşil İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı):

"2008 sonunda Türkiye ye getirilen Mortgage Yasası tam uygulanmadı. Bu yasa ABD de de Avrupa da da yıllardır uygulanıyor. Tüketicinin ödediği faiz, Gelir Vergisi nden düşülsün. Bunun, sektöre ivme kazandırabilecek bir psikoloji olduğunu düşünüyorum. Türkiye de vergisini ödeyen kişilerin konuta ihtiyacı var. Bu şekilde vergi vereceğime konut alayım imkânı sağlanırsa iyi olurdu. "

Hikmet Tanrıverdi (İstanbul Hazır giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları BİRLİĞİ Başkanı):

Tekstil sektörü 2009 u yüzde 15 lik bir düşüşle kapattı. Dövizdeki istikrarsızlık ihracatçıları zor durumda bıraktı. Bugünlerde IMF ile gelecek sıcak parayı konuşuyoruz. Dövizde tekrar hareket olursa ihracatta çok ciddi sıkıntılar yaşanacak. Dünyada üretim yapan, parasının değerini sabit tutan ülkelerin işçi sayısı artacak. Üretimi azalan ülkelerde yaşananlar ortada; işte İspanya, Yunanistan ve Portekiz. Üretimi çok kuvvetli tutmak lazım. Tekstilciler rekabette bazı sorunlar yaşıyor. Bizler net ücret üzerinden yüzde 54 vergiye tabiyiz. İşverenden 885 lira çıkıyor ancak işçiye 574 lira ödeme yapıyoruz. Asgari ücret tamamıyla vergi dışı bırakılmalı. Ekonomik istikrar çok önemli. İstikrarı zedeleyecek şeylere programlarda izin verilmemeli. Şu anda ülkemizde en rahat alacaklı devlet. Maliye ye, SGK ya borcunuz oldu mu yandınız. Ödemeden kurtulma şansınız yok. Borçlanan, zor duruma düştüğü için borçlanıyor. Kötü niyetliden, parası olandan alalım ancak işletmesi devam edenlerden o paraları almayalım.

Ömer Faruk Çelik (Sinpaş İcra Kurulu Başkanı):

"İnşaat sektörü 2009 da yüzde 19,8 oranında küçüldü. KDV ve tapu harçları teşvikleri olmasaydı küçülme oranları yüzde 40 a çıkardı. Şirket, 150 metrekarenin altındaki konutları müşteriye yüzde 1 faturalandırıyor. Bu da kaldırılacaktı. Neyse ki Zaman yazdı da haberimiz oldu, hepimiz ayaklandık. Tasarı geri çekildi. Yüzde 17 lik KDV iadesi bu tür konutlarda devam edecek. Arsayı alıp üzerine inşaat yapıp bitirme süremiz dört yılı alıyor. Ödediğimiz her katma değere finansman ayırıyoruz. Bunun karşılığında 400 milyon TL ödeme yaptık. Maliye de bekleyen 85 milyon lira KDV miz var. Bu bize geri dönmüş olsa, bu KDV yle yeni projelere yönelsek daha iyi olur. Tapu harçları yüzde 3 oranında. 1 milyon dolara ev sattığımızı düşünürsek vergi yükü harçla birlikte yüzde 21 e çıkıyor. Reel sektör gerçekten sıkıntıda. Reel sektör ve iç piyasa canlanmayacaksa, tüketim teşvik edilmeyecekse bu vergi geliri ek yük mü olacak? Yoksa daha çok iş yapıp daha fazla vergi mi vereceğiz?"

Aclan Acar (Doğuş Otomotiv Yönetim Kurulu BAŞKANI):

"Dünyada yaşanan durgunluğa rağmen Türkiye aldığı tedbirler sayesinde şanslı bir konuma geldi. Finans sektörünün başarılı bir dönem geçirmesi sevindirici. Türkiye de inşaat ve otomotiv sektörü, hem yatırım hem de istihdam noktasında önemli bir lokomotif konumunda. Otomotivin üretim boyutu var. Yan sanayi ile birlikte 380 bin istihdam ve 24 milyar dolarlık ihracata sahip. Durgunluğa sahip olmasına rağmen ihracatını devam ettiriyor. İç piyasası büyük olmayan bir ülkeye yatırım daha az geliyor. Avrupa dan yeni yatırımcıların Türkiye ye yatırım yapma niyetleri yok. Ancak pazar büyüdükçe yatırım gelecektir. ÖTV indirimi otomotiv sektörüne büyük bir hareketlilik getirdi. Türkiye dinamiklerini harekete geçirmeli. Dış dünyanın Türkiye ye bakışı pozitif. Bir miktar daha dış kaynakla piyasa hareketlenebilir. Avrupa da olduğu gibi hurda indirimi ve çevreci araçlara vergi teşviki getirilmeli."

Erkan Akdemir (Avea Genel Müdürü):

"Türkiye küresel krizi ufak hasarlarla atlattı. Bazı sektörler ise bu dönemde birkaç yıl geriye gitti. Yeni dönemde yüksek büyüme rakamları bekliyoruz. Telekom sektörü istihdam ve yatırım için barometre konumunda. Cep telefonu sektöründe olduğumuz için vatandaşın cebindeyiz. Orada ne olup bitiyor çok yakından takip ediyoruz. Ekonomideki gelişmelere çok duyarlıyız. Ekonomik büyümenin ülke verimliliğini artırmaya yönelik mali politikalarını yakından takip edip destekliyoruz. Telekomünikasyon sektörü kamu mali disiplini açısından Türkiye nin kriz döneminde önemli bir performans gösterdi. Bu alanla ilgili bazı uygulamaların yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor. Ayrıca vergi gelirlerindeki ve kamu kaynaklarındaki azalmadan kaynaklanan bütçe açığı bizi tedirgin ediyor. Sayın Bakan, Mali Kural ve OVP arasındaki tutarlığı sağlama konusundaki politikalarınız nedir?"

Levent Çakıroğlu (Arçelik Genel Müdürü):

Arçelik gelirlerinin yarısını uluslararası operasyonlarda sağlıyor. 100 den fazla ülkeye ihracat yapıyoruz. Beko yu dünyada ilk 10 beyaz eşya markasından biri haline getirdik. Krizin ilk ortaya çıktığı sinyallerinden başlayarak tedbirler aldık. Faaliyette bulunduğumuz pazarlarda avantaj sağlayacak projeleri devreye soktuk. İngiltere pazarında payımızı 5 puandan fazla artırdık. Türkiye de yüzde 3 ile 4 oranında bir daralma yaşandı. Nihai tüketiciye bakıldığında ise 2008 e göre iki puanlık bir artış söz konusu. ÖTV ve KDV indirimi piyasaya canlılık getirdi. Ocak ve Şubat 2009 bizler için zor başlamıştı. Bunu görerek teşvik edici kampanyalar yapmıştık. Ancak vergi teşvikleri oldukça önemli bir moral destek verdi. Bir kısım talep öne çekildi. 2009 bu itibarla yara almadan Türkiye de geçirilen bir yıl oldu. Tüketici güven endekslerine bakıldığında işsizlikte sorun olmasına rağmen tüketici güveninde yukarılara göre toparlanma söz konusu. Bunun devam ettirilebilmesi açısında ekonomik istikrarın sürdürülebilmesi son derece önemli. Ayrıca enerji verimliliği yüksek ürünlerin teşvik edilmesi gerekiyor. Alacak sigortaları ile ilgili olarak reasürans şirketlerinin devreden çıkmasıyla birlikte bazı sıkıntılar görülmeye başlandı. Eximbank iş dünyasına daha fazla destekte bulunmalı.

Mehmet Nane (AMPD Başkanı):

Alışveriş merkezleri, organize perakendeciler için yatırım ve istihdam anlamına geliyor. Sektör 70 milyar doları temsil ediyor. Bu alanla ilgili yasaların daha dikkatlice ele alınması gerekiyor. 2009 yılında alışveriş merkezi yatırımları 2,5 milyar dolara ulaştı. Ülke yüzde 6 küçülürken enflasyondan arındırılmış olarak bizler yüzde 7 büyüme gösterdik. Devletin bize gölge olmamasını istiyoruz. Teşvikler verilirse başımızın üzerine. Tek bir isteğimiz var; alışveriş merkezleri için çağdaş düzenlemeler yapılsın. Biz ne bakkala karşıyız ne bakkal bizim karşımızda. Bizi karşı karşıya getirmek maalesef kısır politikacıların popülist düşüncesinin bir sonucu. Bakkallar da yaşasın biz de yaşayalım. Yeni düzenlemeler, torba kanunlarla değil ana kanunlarla yapılmalı.

Şeref Songör (Türkiye Perakendeciler Federasyonu Başkanı):

Perakendecilik sektörü, üretim ve tüketimi planlayan bir kavşak noktasına dönüştü. Küresel krize rağmen sektör büyümesini sürdürdü. Alışveriş merkezleriyle ilgili düzenlemeler yapılırken hem bizler düşünülsün hem de esnaf kesimi. Bu konuda doğru çağdaş bir algılamayla dünyadan örnekler alınmalı. Türkiye 2001 krizinden aldığı derslerle 2009 u daha başarılı atlattı. Bunun temelinde de siyasi istikrar var. Hükümet, krizden çıkışın ardından istihdam konusunda biraz daha fazla bütçe ayırmalı. İstihdama yapılan harcamalar yerli üretimi geliştirir. Krizin ortasında yapılan teşvikler sektörlere canlılık sağladı. Bu çalışmaları yaparken bazı dinamiklerini gözetmek lazım. İşini düzgün yapan işadamları desteklenmeli ve onlar her zaman taltif edilmeli. İstihdam maliyetlerinde önemli bir yardımın işini doğru yapanlara iyi bir ödül olacağını düşünüyorum.

Nazif Türkoğlu (MOSDER Başkanı):

Mobilya sektörü Türkiye de 7,5 milyar dolarlık bir hacme ulaştı. Üretimde 130 bin, hizmet sektöründe 120 binden fazla kişiye istihdam sağlıyoruz. Son birkaç yıldan beri Avrupa markaları kalitesindeki ürünleri yarı fiyatına üretmeye başladık. Avrupa da fiyatlar aşırı yüksek. Asya ürünlerine göre çok kaliteliyiz. 2009 da hükümetin desteği sektörü küçülmekten kurtardı. 2010 yılında bölgesel KDV ve basamaklandırma teşvikleri getirilsin. Mademki yatırım teşvikleri var, ticarette de bölge teşvikleri olsun. Ürünlerimizi İstanbul da yüzde 18 KDV ile satalım, ancak bir başka bölgede yüzde 15 ve altında bir oranla verelim. 2010 yılı için bunu hükümetten talep ediyoruz. Hacimli ürün yapıyoruz, ihracatta başarılı olabilmemiz için yüzde 30 mertebelerine gelen navlun yükünden de kurtulmamız lazım. (CİHAN) 15 Şubat 2010

-.-

MEHMET ŞİMŞEK

Türkiye Büyük Millet Meclisi 23. Dönem Milletvekili

GAZİANTEP

Mehmet Şimşek, 1 Ocak 1967 de Batman Arıca da doğdu. Babasının adı Hasan, annesinin adı Mehdiye dir. Ekonomist; Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ni bitirdi. Yüksek lisansını İngiltere de University of Exeter de tamamladı. ABD Büyükelçiliği nde ve Deutsche Menkul Kıymetlerde kıdemli ekonomist olarak çalıştı. Bir süre UBS Bankası Hisse Senedi Analiz Birimi nde görev yaptıktan sonra uluslararası finans kuruluşu Merrill Lynch te ekonomist ve stratejist olarak çalıştı. Aynı kurumun Avrupa, Ortadoğu ve Afrika bölgesi Makroekonomik Araştırmalar Bölüm Başkanlığı görevini yürüttü. 60. Hükümet te Devlet Bakanlığı görevine atandı. Hükümette yapılan değişiklikte, Maliye Bakanlığı görevine getirildi. Çok iyi düzeyde İngilizce bilen Şimşek, evlidir.