Elektrikte Çantacılara İzin Yok

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, katıldığı 11. Enerji Yatırım Konferansı’nda enerji sektörü için önemli bir açıklama yaptı: “Elektrikte çantacılara izin yok!”

Peki, Bakan Yıldız ne demek istedi?

Önce piyasadaki ifadesiyle ‘çantacılığın’ ne olduğuna ve bu sistemin nasıl işlediğine değinmek gerekiyor. ‘Çantacılık’ en basit anlatımla, elektrik piyasasında, aslında yatırım yapmaya niyeti olmayan müteşebbislerin (!) lisans alarak gerçek yatırımcılara bu lisansları satmaları olarak tanımlanabilir. Daha önceden alınmış bu lisanslar, piyasaya yeni giriş yapacak üreticilerin söz konusu kaynak için yeni lisans başvurusunda bulunmalarını engelliyor ve yatırımcı daha önce alınmış lisansa belli bir bedel ödemeyi göze alıyor. Her ne kadar lisans devri ilgili mevzuat uyarınca mümkün değilse de, lisans sahibi şirketin hisselerinin tamamının bir başka şirkete ya da onun hissedarlarına devretmesi şeklinde lisanslar da şirketle beraber el değiştirmiş oluyor.

2012 yılının ilk aylarında kamuoyu ile paylaşılan Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı Taslağı’nda öngörülen ‘önlisans’ kurumunun bu soruna çare olması amaçlanıyor. Taslağın çizdiği çerçeveye göre önlisans; üretim faaliyetinde bulunmak isteyen tüzel kişiye, yatırıma başlaması için gereken prosedürleri tamamlaması amacıyla verilecek bir çeşit hazırlık aşaması lisansı olarak düşünülebilir. Buna göre, üretim faaliyetinde bulunmak isteyen bir tüzel kişinin lisans almak için belirli süreler içerisinde Kanun’da öngörülen yükümlülükleri yerine getirmiş olması gerekiyor. Bununla birlikte, üretim lisansı almak isteyen tüzel kişilerin ortaklık yapısını değiştirecek doğrudan ya da dolaylı işlemler yapması veya hisse devri yapması halinde önlisansın hükümsüz kalacağı da önlisans mekanizmasının getirdiği en önemli yeniliklerden biri. İşte bu düzenleme sayesinde yukarıda işaret ettiğimiz,  hisse devri yoluyla lisansların şirketle beraber el değiştirmesi uygulaması da son bulmuş olacak.

Bunun bir tamamlayıcısı olarak getirilen diğer bir düzenleme ise Taslağın hâlihazırda yatırıma başlamamış bulunan lisans sahiplerinin EPDK’na başvurarak lisanslarının sona erdirileceği ve belirli süreler için önlisans verileceğini düzenleyen hükmü. Bu hüküm sayesinde, sadece yeni verilecek lisanslar değil, önceden alınmış, fakat yatırımına başlanmamış lisanslar da yukarıda bahsettiğimiz düzenlemeye tabi olacak.

Bu şekilde sınırlı enerji kaynaklarının ülkeye kazandırılmasında yatırım niyeti olmayan, adeta aracı konumunda olan oyuncuların sistemin dışına itilmesi, lisansların sadece gerçek yatırımcılara verilmesinin sağlanması hedefleniyor. Gecikmiş bir düzenleme olsa da, her yıl milyarlarca dolar enerji faturası ödeyen ülkemizin kendi kaynaklarını değerlendirme konusunda her türlü gecikmeyi bertaraf etmek üzere atılan bu adımların isabetli olduğunu düşünüyoruz.

www. enerjienstitusu.com

19 Aralık 2012